Trong thi công xây dựng, rất nhiều sai sót có thể khắc phục kịp thời, nhưng riêng bê tông bị phân tầng lại là lỗi có thể âm thầm làm suy yếu cả một kết cấu. Không phải lúc nào mắt thường cũng nhận biết được ngay hiện tượng này, nhưng hậu quả của nó thì kéo dài theo tuổi thọ công trình.
Bài viết sau sẽ giúp bạn tiếp cận vấn đề một cách toàn diện – từ bản chất, nguyên nhân, quy trình sửa chữa đến bộ giải pháp phòng tránh, giúp công trình bền vững và đạt chuẩn chất lượng ngay từ đầu.
Bê tông bị phân tầng là gì? Các dấu hiệu nhận biết sớm
1. Tìm hiểu bê tông bị phân tầng
Bê tông bị phân tầng là hiện tượng các thành phần trong hỗn hợp bê tông (đá, cát, xi măng, nước) bị tách rời nhau do chênh lệch khối lượng riêng hoặc do tác động thi công không đúng kỹ thuật. Khi phân tầng xảy ra, cốt liệu nặng như đá sỏi sẽ lắng xuống, còn hồ xi măng lại nổi lên phía trên, làm mất tính đồng nhất của bê tông.
Kết cấu sau khi đông cứng dễ bị giảm cường độ, rỗ rỗng, không đảm bảo khả năng chịu lực như mác thiết kế.
2. Dấu hiệu nhận biết bê tông phân tầng
Khi bê tông còn tươi
- Tách nước: Lớp nước màu xám xi măng rỉ lên mặt bê tông chỉ sau vài phút đổ.
- Bề mặt loang lổ: Có khu vực chỉ thấy vữa, khu vực lại toàn đá.
- Hỗn hợp rời rạc: Khi xả bê tông nghe rõ tiếng đá rơi tách biệt với hồ xi măng.
Khi bê tông đã đóng rắn
- Rỗ tổ ong (Honeycombing): Bề mặt xuất hiện các hốc rỗ sâu, thấy rõ cốt liệu đá.
- Tiếng gõ rỗng: Dùng búa chuyên dụng gõ, khu vực bị phân tầng sẽ phát ra tiếng bộp, không đặc chắc.
- Mẫu thử nén không đạt: Cường độ thấp hơn đáng kể so với thiết kế.
Nguyên nhân chính khiến bê tông bị phân tầng
Việc bê tông kém liên kết thường đến từ một hoặc nhiều lý do sau:
1. Cấp phối và vật liệu không đạt chuẩn
- Tỷ lệ N/X (nước/xi măng) quá cao, làm hồ xi măng loãng.
- Cốt liệu không đều kích thước, thiếu hạt mịn, nhiều tạp chất.
- Hồ không đủ độ kết dính để bao phủ hết cốt liệu.
2. Quá trình trộn và vận chuyển sai kỹ thuật
- Thời gian trộn quá ngắn hoặc quá lâu.
- Xe bồn vận chuyển rung lắc mạnh, chờ đổ quá lâu khiến bê tông mất độ dẻo.
3. Đổ bê tông và đầm không đúng cách
- Đổ từ độ cao trên 1,5 m dẫn đến đá rơi xuống nhanh, hồ bị đẩy lên trên.
- Đầm rung quá lâu hoặc tập trung tại một điểm khiến cốt liệu lắng mạnh.
4. Điều kiện môi trường bất lợi
- Nắng gắt, gió lớn làm mặt bê tông bốc hơi nước nhanh.
- Không che chắn khiến mất nước cục bộ → tăng nguy cơ tách nước.
Quy trình xử lý bê tông bị phân tầng theo từng mức độ
Tùy vào thời điểm phát hiện và mức độ hư hỏng, chúng ta có các phương án xử lý khác nhau.
1. Khi bê tông còn tươi
Nếu phát hiện kịp thời khi đang thi công:
- Trộn lại nhẹ nhàng để phân bố lại cốt liệu.
- Điều chỉnh đầm: giảm thời gian đầm, di chuyển nhanh và đều.
- Không thêm nước tuỳ tiện – điều này làm phân tầng nặng hơn.
>>> Xem thêm: Bê tông thương phẩm chất lượng cao, giá rẻ nhất tại Việt Cường
2. Khi bê tông đã đóng rắn (rỗ nhẹ – trung bình)
Đây là tình huống thường gặp nhất tại chân cột, dầm, tường.
Bước 1 – Loại bỏ bê tông yếu:
Đục bỏ lớp bê tông rỗ cho đến khi chạm phần đặc chắc.
Bước 2 – Vệ sinh & bão hòa:
Vệ sinh sạch bụi, tưới ẩm đến bão hòa nhưng không để đọng nước.
Bước 3 – Sử dụng vữa sửa chữa chuyên dụng:
Thi công vữa sửa chữa không co ngót, cường độ cao. Với hốc sâu cần thi công nhiều lớp.
Bước 4 – Bảo dưỡng:
Giữ ẩm bề mặt trong 3 – 7 ngày để vữa đạt cường độ tốt nhất.
3. Khi bê tông bị phân tầng nặng, ảnh hưởng kết cấu
Với các vị trí rỗ sâu, mất nhiều cốt liệu hoặc yếu tố chịu lực chính (cột, dầm), cần:
- Mời kỹ sư kết cấu đánh giá mức độ nghiêm trọng.
- Áp dụng giải pháp chuyên sâu như bơm epoxy, gia cường sợi carbon (CFRP)…
- Trong trường hợp xấu, phải đục bỏ và thi công lại để đảm bảo an toàn.
Giải pháp phòng tránh bê tông bị phân tầng – ngăn từ gốc
Các biện pháp sau giúp giảm tối đa nguy cơ phân tầng trong mọi công trình:
- Kiểm soát cấp phối theo thiết kế, không tự ý điều chỉnh tỷ lệ.
- Đổ bê tông đúng kỹ thuật, hạn chế độ cao khi đổ.
- Đầm dùi chuẩn chuyên môn: đầm vừa đủ, không đầm quá mức.
- Sử dụng phụ gia chuyên dụng như phụ gia siêu dẻo, chống phân tầng.
- Che chắn khỏi nắng, gió, đặc biệt trong ngày thời tiết khắc nghiệt.
- Ưu tiên bê tông thương phẩm từ đơn vị uy tín để đảm bảo đồng nhất.
FAQ: Giải đáp nhanh về những câu hỏi bê tông bị phân tầng
1. Bê tông bị phân tầng có sửa được không?
Có, nhưng tùy mức độ. Rỗ nhẹ có thể sửa bằng vữa sửa chữa; phân tầng nặng phải xử lý chuyên sâu hoặc thi công lại.
2. Làm sao nhận biết tách nước sớm?
Quan sát bề mặt sau 15 – 30 phút đổ. Nếu thấy lớp nước mỏng xám xi măng lan rộng → nguy cơ phân tầng cao.
3. Chi phí sửa chữa tính như thế nào?
Dựa trên mức độ hư hỏng, vật liệu sửa chữa và nhân công. Chi phí xử lý luôn cao hơn phòng ngừa, vì vậy kiểm soát ngay từ đầu là quan trọng nhất.
Hiện tượng bê tông bị phân tầng không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn đe dọa trực tiếp đến độ bền và an toàn công trình. Tuy nhiên, nếu nắm rõ nguyên nhân gây ra, biết cách phát hiện sớm và áp dụng đúng quy trình xử lý – bạn hoàn toàn có thể kiểm soát và phòng ngừa hiện tượng này ngay từ những khâu đầu tiên.
Hãy luôn đảm bảo thi công đúng kỹ thuật và chọn nguồn bê tông uy tín để công trình đạt chất lượng cao nhất và bền vững theo thời gian. Sử dụng bê tông thương phẩm của Việt Cường sẽ giúp bạn yên tâm hơn về độ ổn định, tính đồng nhất và khả năng chịu lực của mỗi hạng mục, từ đó nâng cao tuổi thọ cho toàn bộ công trình.
Bài viết liên quan: